Veiligheidsbewustzijn:Hoebewustgaanuwmensenommetderisico’sbinnendeorganisatie?

Veiligheidsbewustzijn : Hoe bewust gaan uw mensen om met de risico’s binnen de organisatie?

In ons dagelijks leven hebben we veel maatregelen genomen om ons leven veiliger te maken. Maar staan we hier wel bij stil? We hebben airbags in de auto een helm op de scooter etc. Vaak gaan we ongemerkt al bewust om met risico’s. Of is het zo’n routine dat we het risico niet meer zien.
Hoe vaak horen we iemand niet zeggen: “Als ik dat van te voren had geweten dan, .… Maar in de praktijk staan we niet of nauwelijks stil bij wat er allemaal mis kan gaan: ongevallen horen er nou eenmaal gewoon bij. Iedere keer dat we in de auto of op de fiets stappen om naar het werk te rijden is er een kans dat het fout gaat. Het lijkt wel alsof we als persoon, door een bepaalde gewenning, niet meer in staat zijn risico’s goed in te schatten laat staan deze risico’s doelmatig beheersen.
Bent u en zijn de collega's in de organisatie bewust van de onveilige situaties en is bekend wat je dan kunt doen?

Beknelling, val, shock en amputatie
Op de werkvloer komt u misschien dingen tegen die niet zo veilig zijn maar dit wel horen te zijn. Staat u wel eens stil bij de risico’s die u ziet in de organisatie. Dit kan een persoonlijk risico zijn voor u en uw gezin of een risico voor de organisatie, waardoor het bedrijf bijvoorbeeld een productielijn moet stoppen etc. Vaak zijn er zelfs meerdere gevaarlijke situaties.

Persoonlijke beschermingsmiddelen
Bij veel organisaties wordt er gebruik gemaakt van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM). Zoals voor veel dingen geldt, is het ook met betrekking tot veiligheid dat we het moeten doen met de beperkte financiële middelen.
Om te bepalen welke middelen nodig zijn is het als eerste van belang dat er een eenduidig beeld is bij de mensen over de interpretatie van veiligheid. Als voorbeeld gebruik ik vaak een aantal foto’s van onveilige situaties uit een ander land. Wat daar gewoon is, is hier in Nederland vaak heel uitzonderlijk. Dit soort interpretatie verschillen zijn er vaak ook binnen de organisatie.
Als er eenzelfde beeld is over veiligheid dan kan de situatie vaak op meerdere manieren veilig gemaakt worden. Van belang is om dat te delen met de mensen en met een multidisciplinair team te kijken wat het beste past. Samenwerken kan dan zeer lucratief zijn.

Veiligheidsbewustzijn en handelen
Het kan zeer nuttig zijn om mensen te leren in een training om bewust om te gaan met risico’s, zodat iedereen samen veilig naar huis gaat en morgen weer aan de bak kan. Van belang is om een veiligheidsbewustzijn te creëren t.a.v. bedrijfsrisico’s zodat er met z’n allen veilig gewerkt wordt. Dat lijkt vaak makkelijker dan het in de praktijk is. Vaak lossen we de situatie wel meteen op maar wordt er niet nagedacht over een structurele verbetering. We moeten eerst denken voordat we wat doen. We zijn samen verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving. Om dit goed te laten werken moet er een aanspreekcultuur zijn of ontstaan. Verwacht mag worden van iedereen dat je een collega aanspreekt als er een onveilige situatie is. En u mag van uw collega verwachten dat hij u aanspreekt.

Jaarlijks zijn er in Nederland veel gevaren op de werkvloer, variërend van dodelijke ongevallen tot gevaren voor onveilig handelen. Voor het berekenen van risico’s op de werkvloer wordt vaak gebruik gemaakt van onderstaande piramide.

Als we dit plaatje laten zien, dan pas realiseren mensen zich vaak hoeveel (bijna) ongevallen er zijn geweest zonder verzuim dat veel erger had kunnen aflopen.

Veiligheids Scan: inzicht in veiligheid cultuur
Heeft u een goed beeld over hoe veilig de mensen de werkplek vinden? Hoe staat het met de veiligheid cultuur binnen uw bedrijf? Met behulp van een Scan kun je hierin een beter beeld krijgen. Vragen die in de Scan aan de orde komen zijn:
• Als leidinggevenden op de vloer lopen houden ze zich altijd aan de veiligheidsinstructies of
• ik ben bekend met de alarmnummers en het ontruimingsplan.

De Scan richt zich op de onderdelen: Leiderschap, Organisatie, aanspreekcultuur, herkennen van omgeving ‘s factoren en omgang met externen.

Een risico op de werkvloer kunnen we opdelen in 3 onderdelen: Het kan liggen aan de apparatuur of iets anders (overige). Maar de meeste onveilige situaties veroorzaakt u zelf of wordt veroorzaakt door uw collega. 88% van de ongevallen en gevaarlijke situaties hebben te maken met wat wij zelf doen en hoe wij dingen doen!, Dit betekend dat wanneer wij ons gedrag aanpassen de risico’s zullen verminderen.

We onderscheiden 2 soorten risico’s op de werkvloer. Organisatie risico’s en persoonlijke risico’s. Organisatie risico’s zijn risico die ervoor kunnen zorgen dat een deel van de productie (tijdelijk) wordt stil gelegd. Of bijvoorbeeld door een brand de hele productie stil ligt. Persoonlijke risico’s zijn risico’s die u en uw collega’s dagelijks lopen op de werkvloer. Dit kan gaan om (permanent) letsel etc.

Het begrip Risico
In ons dagelijks taalgebruik wordt risico vaak in verband gebracht met het woord gevaar. Hoe groter het gevaar, hoe groter het risico. Het risico van een situatie die tot een catastrofe kan leiden wordt hoger ingeschat dan situaties die kunnen leiden tot persoonlijk letstel of schade. Zo lijkt vliegen gevaarlijker dan autorijden. Maar klopt dit wel? Op de weg gebeuren immers meer ongelukken dan in de lucht. Risico’s zijn afhankelijk van de aard van het werk, de werkplek, de werkplekomgeving, de condities waaronder het werk moet worden uitgevoerd en de complexiteit van het werk (de hoeveelheid onderaannemers die het werk uitvoeren).

De grote van een risico wordt bepaald door de kans dat het gebeurd en het effect. Dit betekent dat we risico’s met een grote kans op een klein effect even serieus moeten nemen als de risico’s met een kleine kans op een groot effect. Het blijkt dat als we samen met de medewerkers van de organisatie hierbij langer stil staan dat ze zich meer bewust worden van de risico’s. Dit langer stilstaat kan gevoed worden door een Safety Awareness Training (SAT) zie ook: http://www.benned.nl/Onze_Trainingen/Dagdeel_Trainingen/Safety_Awareness_Training

Wanneer dit bewustzijn er is zie je ook dat mensen hun gedrag aanpassen wat leidt tot een veilige werkplek. En is dat niet wat we met zijn allen nastreven: bewust veilig werken en dan weer veilig naar huis!

De verantwoordelijkheid neem je als interimmer in ieder geval over vanaf het moment dat je je bewust bent van de situatie. Wie anders?